Brick Award 2015
Twój wybór
Polska architektura ceramiczna nagrodzona po raz drugi
We wtorek, 10 marca 2015 r. ogłoszono laureatów drugiej, polskiej edycji konkursu architektonicznego Brick Award. Siedem ceramicznych obiektów oraz dwa projekty, przygotowane przez studentów architektury, otrzymały statuetki Brick Award i wyróżnienia. Wybrane obiekty po raz kolejny udowodniły, że polska architektura nie zwalnia i w przeciągu ostatnich dwóch lat powstało wiele znakomitych, ceramicznych realizacji, które będą reprezentować nasz kraj w międzynarodowej odsłonie konkursu.
Konkurs Brick Award, został zainicjowany w 2004, by pokazać, że tradycyjny w postrzeganiu materiał jakim jest ceramika, idealnie wkomponowuje się również we współczesną architekturę i doskonale radzi sobie z wyzwaniami, przed jakimi obecnie stają architekci. W 2013 roku, wystartowała polska edycja Brick Award, która pozwoliła na szeroki przegląd krajowych, ceramicznych realizacji i promocję nieszablonowych rozwiązań architektonicznych w ramach konkursu, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. 10 marca odbyło się rozstrzygnięcie Brick Award 2015, do którego zgłoszono prawie 70 obiektów i projektów.
Po raz drugi, zaprosiliśmy znakomite grono ekspertów z branży architektonicznej, które wyłoniło najlepsze, ceramiczne obiekty, zbudowane po 1 stycznia 2013 roku. Ilość nadesłanych prac konkursowych oraz ich poziom, pozwoliły na wyłonienie czwórki zwycięzców i przyznanie pięciu wyróżnień. Wszystkie obiekty są przykładem na to, że ceramika jest materiałem ponadczasowym i świetnie sprawdza się zarówno w budownictwie jednorodzinnym, wielorodzinnym, jak i na dużych obiektach użytku publicznego. Obiekty prezentowane w ramach konkursu to także potwierdzenie jak plastycznym materiałem jest ceramika i jak doskonale sprawdza się na nowoczesnych architektonicznych formach nadając budynkom niepowtarzalny styl. – powiedziała Klaudia Głowacka, Dyrektor Marketingu w firmie Wienerberger.
Nagrody i wyróżnienia przyznało siedmioosobowe Jury, w składzie:
- prof. dr hab. arch. Ewa Kuryłowicz, wiceprezes i generalny projektant pracowni Kuryłowicz&Associates sp. z o. o., profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, laureatka wielu nagród oraz wyróżnień architektonicznych, jurorka w międzynarodowej edycji Brick Award 2014,
- arch. Ryszard Jurkowski, partner w pracowni architektonicznej AiR Jurkowscy Architekci
w Katowicach, starszy wykładowca w latach 1991-96 na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, w latach 2000-2006 Prezes SARP, dwukrotny laureat Honorowej Nagrody SARP oraz Nagrody I i II stopnia Ministra Budownictwa (1988 i 1990), laureat polskiej nagrody Brick Award 2013, nominowany do międzynarodowej nagrody Brick Award 2014,
3 maja 2012 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi na rzecz architektury polskiej, za działalność na rzecz powstania samorządu zawodowego architektów”, - arch. Maciej Miłobędzki, współzałożyciel i wspólnik JEMS Architekci, promotor prac dyplomowych na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej i wykładowca Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, laureat Honorowej Nagrody SARP, współautor
m.in. Siedziby AGORY w Warszawie, Budynku Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Skweru Hoovera w Warszawie, - arch. Grzegorz Stiasny, architekt i krytyk architektury, współzałożyciel studia architektonicznego ARE Stiasny/Wacławek, laureat Honorowej Nagrody Stowarzyszenia Architektów Polskich w 2012 roku, a także wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w 2013 roku był ekspertem Nagrody Unii Europejskiej dla architektury współczesnej - Mies van der Rohe Award,
- Ewa P. Porębska, redaktor naczelna magazynu „Architektura-Murator”, która za zasługi
dla rozwoju i promocji architektury polskiej otrzymała medal Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP Bene Merentibus oraz medal Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, jurorka konkursu Mies van der Rohe Award 2013, - Piotr Sarzyński, dziennikarz tygodnika „Polityka”, zajmujący się problematyką kulturalną, popularyzator sztuki oraz architektury, autor książki "Wrzask w przestrzeni", poświęconej przestrzeni publicznej w Polsce,
- Grzegorz Piątek, krytyk architektury i kurator, członek zarządu fundacji Centrum Architektury, wyróżniony Złotym Lwem na XI Biennale Architektury w Wenecji (2008), Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Z ramienia SARP nad prawidłowym przebiegiem konkursu i pracami Jury czuwał Sekretarz Konkursu – Rafał Mroczkowski.
Nagrodzone projekty
Nagrodę Główną – Grand Prix przyznano budynkowi mieszkalno-usługowemu ZW109, którego projekt powstał w pracowni HS99. Jednocześnie obiekt, zwyciężył w kategorii Dom wielorodzinny (budownictwo wielomieszkaniowe).Jury uznało, że realizacja ta w najwyższym stopniu spełnia standardy, których oczekuje się od dobrej architektury. Obiekt zaprojektowany został z urzekającą elegancją i prostotą, zaś materiał ceramiczny zastosowany na elewacji dyskretnie, aczkolwiek jednoznacznie podkreśla owe walory. Doskonale wykorzystano charakter działki, jej ograniczenia przekuwając w atuty. Pomimo kameralnego charakteru, obiekt wyraźnie zaznacza swoją obecność i zdaniem jury, może stać się architektoniczną wizytówką miasta. Wydaje się, że planowana rozbudowa budynku nie osłabi, a jedynie może wzmocnić jego walory estetyczne. Koszalińska realizacja jest wzorcowym przykładem architektury łączącej skromność z dobrym smakiem. Jury jednogłośnie postanowiło przyznać Grand Prix zwycięzcy w kategorii Dom wielorodzinny (budownictwo wielomieszkaniowe). Do listy jego walorów, na które zwrócono uwagę w powyższym uzasadnieniu, dodano jeszcze jeden - oryginalne powiązanie historii z nowoczesnością. Koszalin jest miastem, jak zresztą wiele innych w kraju, dramatycznie okaleczonych przez działania wojenne i bezmyślne niekiedy, powojenne wyburzenia. W takich miejscach bardzo trudno o materialną pamięć przeszłości. Projektanci budynku postanowili ją przywrócić w sposób symboliczny – włączając w projekt wolnostojącą „bramę”, w której umieszczono gipsowe odlewy oryginalnych ornamentów zdobiących stojącą tu niegdyś kamienicę. Gest ten pozbawiony jest sentymentalizmu czy skłonności do epatowania, a zderzenie obu światów w skrajnie różnych formalnie formach, nie razi kontrastem lecz wręcz przeciwnie, sprawia wrażenie naturalnego i subtelnego uzupełnienia. Ideowy przekaz wyzbyty jest nachalności, a jednocześnie pozostaje czytelny dla widza.
W kategorii Dom jednorodzinny zwyciężył Dom w Józefowie, projektu Hayakawa/Kowalczyk. Jury w uzasadnieniu swojego wyboru podkreśliło, że zwarta, masywna bryła domu, zbudowana na planie nieregularnego sześcioboku, tworzy obiekt precyzyjnie zdefiniowany, ustawiony na leśnej parceli pośród sosen. Precyzyjny wątek szarej cegły tworzy żywą powierzchnię – ekran, na którym kładą się cienie drzew. Budynek niezwykle powściągliwy i skromny, operujący ograniczoną ilością materiałów i detali. „Łamana” geometria ścian, podobnie jak minimalistyczne drewniane detale wejścia, loggi, bramy garażowej „osłabiające” naroża budynku, pozwoliły zminimalizować skalę domu. Plany zbudowano jako sekwencję wnętrz o zróżnicowanej skali, w przemyślany sposób połączonych i daleko odbiegających od typowych układów funkcjonalnych podmiejskich domów jednorodzinnych.
W kategorii Budynek użyteczności publicznej, zwyciężyła Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Karola Szymanowskiego, projektu Maćków Pracownia Projektowa. Nagrodę przyznano za wzorowe kształtowanie bryły nowego obiektu z zachowaniem skali charakterystycznej dla ul. Piłsudskiego, jednej z reprezentacyjnych ulic Wrocławia. Biała bryła budynku nie nawiązuje wprost do otoczenia, choć zachowuje monumentalny charakter sąsiedztwa. Jury wysoko ocenia decyzję projektantów, by użyć w tym kontekście białego klinkieru, co sprawia, że gmach zyskuje na tle sąsiadów unikalny charakter oraz wysunięcie okien przed lico ścian, co niweluje masywność elewacji, nadając lekkość i swego rodzaju rzeźbiarskość.
Nagrodę w kategorii Projekt bez realizacji – projekty przygotowane przez studentów kierunków architektonicznych przyznano dla opracowania konkursowego Brick to Heaven, studentek: Justyny Lebiedzik, Martyny Dziurskiej, Karoliny Krupy. Jury uznało ten projekt za intrygujący wyraz struktury przestrzennej, której wartość znaczeniowa wiedzie do odkrywania coraz głębszych skojarzeń kulturowych i filozoficznych. Dostrzeżona inspiracja formą jednego z najpowszechniej stosowanych elementów budowlanych – ceramicznego bloczka szczelinowego – przemienia za pomocą architektonicznego warsztatu codzienność w poezję. Stanowi spotkanie współczesnego z odwiecznym i pokazuje, że przeżywanie architektury może wieźć odbiorców w sfery przeżyć metafizycznych.
Wyróżnione obiekty i projekty
W kategorii Dom jednorodzinny wyróżniono LIVING - GARDEN HOUSE, autorstwa pracowni Robert Konieczny - KWK PROMES. Koncepcja przestrzeni domu opiera się, jak napisali autorzy, na odwołaniach do tradycji kształtowania ludzkich siedzib i zasadza się na założeniu, iż życie, rozumiane jako dążenie ku przetrwaniu, polegało dawniej na bardzo ścisłym kontakcie z naturą. W dzień – w sposób literalny, w nocy – w sposób defensywny. Stąd, góra piętrowego domu jest przeznaczona na kameralne i prywatne, trudniej dostępne funkcje sypialne, podczas gdy parter stanowi otwarte przedłużenie otaczającego dom ogrodu. Wybór cegły jako materiału zamykającego i kształtującego tak przemyślaną kubaturę jest zgodny z powyższymi założeniami. Pozornie swobodna, a jednak zdyscyplinowana, wolno-stojąca bryła swoją, być może nadmierną dynamikę, poświęca, koniecznemu dla utrzymania dobrego bilansu energetycznego, zacienienia słonecznych elewacji. Jednak tak, jak decyzja o zastosowaniu materiału ceramicznego do budowy zamykających przestrzeń przegród nie budzi wątpliwości, tak już opracowany w cegle długi wspornik akcentujący jednocześnie ikoniczność formy domu, wydaje się być nieco zbyt dramatyczny. Niemniej uzyskane lakoniczność i prymat przekazu obserwacji natury, dzięki odpowiedniemu kształtowaniu architektury domu, wydają się interesujące.
W kategorii Budynek użyteczności publicznej przyznano dwa wyróżnienia:
Jury wyróżniło Budynek użyteczności publicznej, biurowo-administracyjny, centrum usług korporacyjnych w Płocku, autorstwa SDA Szcześniak - Denier S. C.. Charakter i architekturę budynku określa konsekwencja w użyciu cegły, jako materiału zamykającego elewacje syntetycznej bryły w kształcie równoległoboku. Drobny element budujący ściany wspomaga artykulacja wpasowanych w moduł materiałowy okien, wyposażonych w pionowe żaluzje-żyletki, dające konieczne z uwagi na orientację, zacienienie. Deklarowana w opisie projektu konieczność dopasowania bryły do otaczającej zieleni nie została niestety, poza schematycznym planem zagospodarowania, dostatecznie dobitnie przedstawiona. Niemniej koncepcja skontrastowania ascetycznej bryły z bogactwem parkowego otoczenia wydaje się być zabiegiem skutecznie tu przeprowadzonym. Wnętrza budynku, choć wykończone już innymi materiałami, są stonowane i równie zdyscyplinowane.
Natomiast, Budynek biurowy Ericpol Software Pool, projektu Horizone Studio Darasz Kisielewski Strzeński Sp. J. został wyróżniony za ambitne, autorskie podejście do kształtowania elewacji z wykorzystaniem ręcznie formowanej cegły. Światłocieniowy walor nieregularnie układanej cegły jest dodatkowo podkreślony przez kontrastowe zestawienie z gładkimi powierzchniami szkła oraz precyzyjnie wykonanym, przemysłowym detalem ściany kurtynowej. Zastosowanie ceramiki pozwoliło na jednorodne wykończenie płaszczyzn pionowych i poziomych (sufit w podcieniu). Wybór cegły, materiału o długiej historii, kojarzonego z ciężarem i trwałością, w archaicznej, manufakturowej wersji, jest szczególnie ciekawy w kontekście funkcji budynku – biurowca firmy informatycznej, a więc zajmującej się światem wirtualnym, niematerialnym.
W kategorii Renowacja/ Adaptacja/ Przebudowa /Rekonstrukcja wyróżnienie przyznano Zespołowi zabudowy mieszkaniowo-usługowej Browar Lubicz (1 etap), autorstwa Mofo Architekci. Inwestycja jest udanym przykładem wkomponowania starej postindustrialnej zabudowy w kompleks nowego zespołu mieszkalno-usługowego w strefie śródmiejskiej Krakowa. Autorzy poddali pieczołowitej renowacji objęte ochroną konserwatorską istniejące budynki, zbudowane z użyciem ceramiki i dostosowali je do wymogów współczesnych funkcji. Na uwagę zasługuje wykorzystanie i wyeksponowanie w projektowanym kompleksie, detali zabudowy postindustrialnej, dzięki czemu uzyskano interesujące i przyjazne w nastroju miejsca. Materiałem wiodącym w elewacjach, zarówno starej, jak i nowoprojektowanej zabudowy całego zespołu, jest cegła klinkierowa w kolorach czerwonym i ugrowym. Pracy przyznano wyróżnienie w kategorii Renowacja/ Adaptacja/ Przebudowa /Rekonstrukcja za utrzymanie Genius Loci m.in. dzięki użyciu ceramiki budowlanej.
Wyróżnienie w kategorii Projekt bez realizacji – projekty przygotowane przez studentów kierunków architektonicznych przyznano dla opracowania konkursowego Architektura +65. Zespół mieszkaniowy dla osób w podeszłym wieku, studenta Michała Zbytniewskiego. Wyróżnienie przyznano za ciekawe ujęcie ważnego społecznie tematu - miejsca dla seniorów w społeczeństwie. Pomysł skupienia grupy użytkowników projektowanego kompleksu wokół przestrzeni, w których dominująca rolę odgrywa ceglany kominek oraz bijące z niego ogień i ciepło jest w opinii sądu konkursowego, poetycką metaforą jedności grupy społecznej zespolonej niczym cegły, przekształceniem materii poddanej działaniu ognia.
