Jaka podbudowa pod kostkę będzie najlepsza? Od czego zależy jej grubość?

Podbudowa chroni nawierzchnię wykonaną z kostki brukowej lub płyt betonowych przed nierównomiernymi odkształceniami. Dzięki niej nie dochodzi do zapadania się wykończenia na skutek działania obciążeń i wpływu warunków atmosferycznych.

Kostka brukowa musi zostać ułożona na podbudowie. Warstwa ta decyduje o trwałości całej nawierzchni. Podbudowa pełni funkcję fundamentu przenoszącego obciążenia z kostki na rodzime podłoże. Sztywny podkład zabezpiecza również nawierzchnię przed nierównomiernymi odkształceniami wywołanymi naciskiem (obciążeniami) oraz działaniem warunków atmosferycznych.

Nieprawidłowo wykonana podbudowa jest najczęstszą przyczyną zapadania się kostki. Popełnione w tym zakresie błędy mogą skutkować także wysadzaniem pojedynczych elementów. W przypadku większych płyt betonowych układanych na podłożu źle zrealizowana podbudowa prowadzi do pękania poszczególnych elementów.

Podbudowa pod kostkę musi charakteryzować się odpowiednim stopniem nośności. Ważne jest także, aby warstwa ta zapewniała możliwość sprawnego odwodnienia nawierzchni. Do wykonania podbudowy wykorzystuje się kruszywa niespoiste. Do tego celu nadają się: żwir, tłuczeń, grys, żużel lub mieszanka piaskowo-żwirowa.

Grubość podbudowy zależy przede wszystkim od zakładanych obciążeń. Przyjęło się, że ścieżki i przydomowe chodniki mogą być układane na kruszywie o wysokości przekroju wynoszącej 20–30 cm. W przypadku nawierzchni przeznaczonych pod obciążenia ruchome (podjazdy, miejsca postojowe) niezbędne jest wykonanie podbudowy o grubości minimum 30 cm.

Podbudowa powinna zostać ułożona na odpowiednio przygotowanym rodzimym podłożu. Dno wykopu powinno być równe i zabezpieczone geowłókniną. W przypadku występowania w miejscu planowanej nawierzchni gruntów małoprzepuszczalnych dobrym rozwiązaniem jest stworzenie dodatkowej warstwy filtrującej z piasku o grubości wynoszącej 10 cm.

Zasadnicza podbudowa jest układana z grubszego kruszywa niespoistego. Materiał powinien być wbudowywany warstwami i zagęszczany. Dopuszczalna wysokość przekroju jednej warstwy wynosi 30 cm. Im mniejsza grubość, tym potrzeba mniej czasu na zagęszczenie do odpowiedniego stopnia nośności.

W przypadku występowania w miejscu planowanej nawierzchni trudnych warunków gruntowych może okazać się konieczne zastosowanie dodatkowych elementów odwadniających w podbudowie. Kwestie tego typu najlepiej ustalić z wykonawcą wykończenia.

Warstwą bezpośrednio stykającą się z kostką lub płytami betonowymi jest podsypka. Jej grubość zazwyczaj wynosi od 3 do 5 cm. Do wykonania podsypki z reguły stosuje się drobnoziarnisty piasek. Rekomendowanym rozwiązaniem w tym zakresie jest także drobny żwir o frakcjach 1–4 mm. 

Wielu inwestorów, a nawet wykonawców, zastanawia się, czy konieczne jest stosowanie geowłókniny pod kostkę. Odpowiedź brzmi: tak, warstwa separacyjna jest potrzebna, ponieważ wpływa na trwałość i stabilność nawierzchni.

Głównym zadaniem geowłókniny jest zabezpieczenie warstwowego układu przed mieszaniem się warstw. Materiał separujący ułatwia także wykonywanie prac związanych z zagęszczaniem podbudowy oraz zapewnia lepszą nośność podłoża. Podczas eksploatowania nawierzchni geowłóknina uniemożliwia wypłukiwanie najdrobniejszych frakcji i przenikanie ich w kierunku do dołu. Dzięki temu warstwa rozsączająca nie ulega zanieczyszczeniu i nie jest blokowana przez cząstki pochodzące z podbudowy. Zapewnienie efektywnego odwadniania warstwy podbudowy ogranicza ryzyko powstawania nierównomiernych odkształceń

Rozwiązaniem często stosowanym przez wykonawców jest wykonywanie podsypki z piasku stabilizowanego cementem. Panuje przekonanie, że taki bezpośredni podkład pod kostkę charakteryzuje się lepszą nośnością niż samo drobne kruszywo. Warto jednak pamiętać, że stwardniały na skutek działania wilgoci cement ma tendencje do kapilarnego pochłaniania wody. W przypadku wystąpienia ujemnych temperatur może to doprowadzić do odkształcenia podsypki i uszkodzenia nawierzchni z kostki.

Piasek stabilizowany cementem jest zalecanym rozwiązaniem w przypadku wykonywania nawierzchni z kostki o znacznym kącie nachylenia względem podłoża.