Niwelacja terenu – jak ją wykonać? Jakie są koszty wyrównywania działki?

Wbrew pozorom wyrównywanie terenu jest konieczne nie tylko na działkach z dużymi spadkami. Niekiedy nawet działka o pozornie równej powierzchni będzie wymagała prac niwelacyjnych. Masz działkę ze spadkiem i zastanawiasz się, jak ją wyrównać? Sprawdź, na czym polega równanie terenu i z jakimi kosztami trzeba się liczyć.

Niwelacja terenu ma na celu wyrównanie terenu na działce i przygotowanie go pod zabudowę lub do dalszych prac gruntowych. Przed przystąpieniem do głównych prac niwelacyjnych teren, gdzie będą wykonywane, jest mierzony w celu określenia różnic pomiędzy wysokościami w poszczególnych miejscach. Pozwala to na przygotowanie planu działania związanego z konkretnymi pracami. Jako niwelację terenu można rozumieć zarówno usuwanie, jak i nasypywanie ziemi. Wszystko zależy od tego, co pozwoli na sprawniejsze wyrównanie terenu.

Sposób wyrównania terenu na działce będzie zależał od kilku czynników. Przede wszystkim specjalista powinien dokonać pomiarów, by określić różnicę wysokości na terenie działki. Ekspert stwierdzi także, czy występują inne czynniki, które mogą utrudnić niwelację terenu. Za przykład niech posłuży tutaj wysokość wód gruntowych czy położenie działki blisko zbiorników wodnych. W takich przypadkach usuwanie dużych ilości ziemi może skutkować częstymi podtopieniami. Wówczas często wykorzystuje się ziemię z wyższych partii działki i przenosi się ją na niższe, by łatwiej zniwelować różnicę poziomów.

Zanim rozpoczną się główne prace przy niwelacji działki, należy określić, czy występuje konieczność przygotowania terenu. Przede wszystkim trzeba usunąć korzenie drzew czy kamienie. Niekiedy na działce mogą znajdować się różnego rodzaju nasadzenia. Jeżeli mają być zachowane, dobrze przesadzić je na czas wykonywania prac w inne miejsce lub odpowiednio zabezpieczyć, by później bez problemu posadzić je na nowo.

Warto przy tym pamiętać, że niwelację działki pod budowę domu najlepiej wykonywać, o ile to jest możliwe, gdy nie ma na niej żadnych nasadzeń, mniejszych obiektów, ogrodzenia czy podłączonych mediów.

Jeżeli niwelacja terenu jest odrębną pracą, zwłaszcza na niewielkim terenie, który nie będzie służył pod budowę domu lub obiektu stale połączonego z gruntem, nie jest wymagane pozwolenie na budowę. Przykładem może być tutaj przygotowanie terenu ogrodu pod konkretną kompozycję, np. skalniak.

Inaczej sytuacja wygląda, gdy niwelacja wiąże się z budową domu i stanowi jeden z etapów przygotowawczych. W takiej sytuacji konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę przed rozpoczęciem wyrównywania terenu. Inaczej niwelacja czy każdy kolejny etap prac mogą zostać uznane za samowolę budowlaną. Warto tutaj jednak zaznaczyć, że w 2023 r. przyjęto nowelizację przepisów budowlanych upraszczającą procedury budowy domów jednorodzinnych. Mogą one być budowane na podstawie zgłoszenia (nie ma limitu metrażu, ale dom nie może mieć więcej niż dwie kondygnacje). Dlatego też w razie wątpliwości, czy w danym przypadku konieczne jest pozwolenie czy zgłoszenie, dobrze skontaktować się z właściwym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego.

Ostateczny koszt niwelacji działki będzie zależał od kilku czynników. Wlicza się tu między innymi koszt pomiarów wykonywanych przez geodetę. Wpływ na ostateczny koszt prac będą miały też kwestie takie jak: wielkość działki, wielkość różnicy w wysokości działki, konieczność przygotowania terenu do prac niwelacyjnych. Sama usługa prac związanych z wyrównywaniem terenu liczona jest od m². Warto jednak pamiętać, że w różnych regionach kraju średnie ceny za tego typu usługi mogą znacznie różnić się od siebie.

Przed rozpoczęciem prac na gruncie trzeba dowiedzieć się, czy dla danej działki nie będą obowiązywały przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Chodzi tutaj głównie o art. 234 wspomnianej ustawy, w którym zapisane są prawa i obowiązki właściciela działki budowlanej. Mówi on o tym, że jeżeli przepisy nie stanowią inaczej: „właściciel działki nie może zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód źródeł ze szkodą dla gruntów sąsiednich; odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków w grunty sąsiednie”. Więcej szczegółowych informacji dotyczących niwelacji terenu, przy której będzie obowiązywać prawo wodne, a także uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, można znaleźć w ustępach 2, 3, 4 i 5 ustawy Prawo wodne.

Kolejną kwestią, na jaką trzeba zwrócić uwagę, jest składowanie odpadów. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, w szczególności art. 2 pkt 3, mówi o tym, że materiał, który nie został pozyskany bezpośrednio na działce, a został na nią przywieziony, traktowany jest jako odpad. Dlatego też w przypadku, gdy do niwelacji działki używany jest materiał, który z niej nie pochodzi, może okazać się, że konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na jego składowanie (składowanie odpadów).